140543
Książka
W koszyku
Achilleis ; Powrót Odysa / Stanisław Wyspiański ; opracowanie Jan Nowakowski. - Wrocław ; Kraków [etc.] : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1984. - LXXII, 292, [2] strony : ilustracje, 1 portret ; 17 cm.
(Biblioteka Narodowa. Seria 1 ; nr 248)
,,Achilleis” to interpretacja ostatnich wydarzeń wojny trojańskiej według Wyspiańskiego, pokazująca je jednak z nieco innej perspektywy niż ta w ,,Iliadzie”. Tytułowy bohater nie rezygnuje bowiem z udziału w wojnie z powodu odebrania mu branki, ale ponieważ jest zniechęcony do życia i nie widzi sensu w dalszej walce, nienawidzi również głównego dowódcy Agamemnona. Ten stwierdza więc, że najlepszym sposobem, by pobudzić wojownika do działania, jest odebranie mu ukochanej niewolnicy i zabranie jej dla siebie. Wyspiański opisuje wydarzenia i postacie mityczne w sposób bardzo podobny jak większość twórców (Agamemnon okrutny i zapatrzony w siebie, Odyseusz sprytny i chełpiący się intelektem, Achilles gniewny, Parys i Menelaos zakochani w Helenie), jednak nie przedstawia ich jako herosów biegnących do walki, ale tworzy z nich młodopolskich dekadentów, niewidzących sensu w swoich działaniach, zniechęconych do życia, czujących, że nie mają swojego miejsca, czasem z powodu dramatycznych doświadczeń (Menelaos, który nie pogodził się ze stratą żony, Hektor, który uważa, że jego rodzice wykorzystują go na korzyść brata), a czasem po prostu nienawidzących życia z powodu samego ,,bólu istnienia” (Achilles, po części Diomedes). Owszem, podejmują działania i niekiedy mają ideały, ale zazwyczaj upadają i zawodzą się. Młodopolskiej całości dopełnia symbolika i pewna nadnaturalność przypominająca bardziej sen niż czystą fantastykę (chwilowo wskrzeszona Pentezylea, Ajaks rozmawiający z Nocą czy Afrodyta wcielająca się w kochankę Parysa). Przy czym całość czyta się naprawdę dobrze i ciekawie, a rozmowy bohaterów, ich intrygi, zdarzenia znane z mitologii w wydaniu Wyspiańskiego działają równie dobrze. Pewnego rodzaju kontynuacją ,,Achilleis” jest ,,Powrót Odysa”, opowiadający wydarzenia znane z ,,Odysei”, gdy tytułowy bohater powraca do domu, gdzie zgodnie z mitami powinien wymordować zalotników swojej żony. Odyseusz przedstawiony w ,,Achilleis” jako jeden z nielicznych postaci nie poddaje się zniechęceniu, wręcz stwierdza, że człowiek mogący odebrać życie drugiemu staje się bogiem. W ,,Powrocie Odysa” staje się jednak melancholijny, ponury i nie mogący pogodzić się z przemijaniem. Próbuje uciec przed klątwą, która czyni go żądnym przemocy, jednak syn Telemach popycha ojca w stronę kolejnych zbrodni. Na dużą uwagę zasługuje tu Penelopa. O ile w ,,Achilleis” kobiety są raczej bierne i niewyróżniające się (poza branką Achillesa, która za wszelką cenę walczy o dochowanie wierności ukochanemu, chociaż w oczach ludzi już została ,,dziwką”. Natomiast Penelopa Wyspiańskiego jest postacią bardzo dumną i walczącą o siebie, podkreślającą swój królewski autorytet i odważną w wiernej miłości do męża. Osobiście uważam te dwie sztuki za naprawdę ciekawe i inspirujące, a zarazem przyjemne w czytaniu interpretacje mitologii greckiej. ,, Nie dość jest kogoś ukarać lub obić, trza umieć słowem powolnie i święcie przekonywać i działać ot językiem raczej.”
Status dostępności:
Wypożyczalnia Rabka
Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 82-2 (1 egz.)
Strefa uwag:
Uwaga dotycząca bibliografii
Bibliografia na stronach LXX-LXXII.
Recenzje:
Pozycja została dodana do koszyka. Jeśli nie wiesz, do czego służy koszyk, kliknij tutaj, aby poznać szczegóły.
Nie pokazuj tego więcej